Kolonia "Jagoda".

Comanhia Colonisadora e Mercantil Paranaense S.A.

Parańska Spółka Kolonizacyjno-Handlowa S.A.

Rua Hermelino de Leão,15

Caixa Postal, 222

Prospekt.

Kolonja „JAGODA”

Własność Parańskiej Spółki kolonizacyjno-Handlowej S.A.

Parę słów o kolonji «JAGODA».

Położenie.

Tereny kolonizacyjne tej kolonji są położone w okręgu Laranjeiras, Municypjum Guarapuava, w stanie Paraná, na prawym brzegu rzeki Iguassú.

Tereny kolonizacyjne nie są odcięte od świata, a położenie ich rokuje wielką przyszłość osiedlającym się tam kolonistom.

Powierzchnia kolonji «JAGODA».

Obszar kolonii JAGODA wynosi 59.300 hektarów, czyli 24.500 alkrów i około 608 kilometrów kwadratowych. Teren kolonji JAGODA Dosiada kształt wydłużonego prostokąta, leżącego nad rzeką iguassu, o długości boków 45 X 13,5 kim. Figura terenów objętych ko­lonizacją jest regularna, co ułatwi znakomicie prze­prowadzanie krótkich dróg komunikacyjnych z ośrodkami kolonji. Co się tyczy przestrzeni, to nowa kolonia JAGODA będzie należeć do największych osiedli polskich w Pa­ranie. Po skolonizowaniu będzie liczyła około 2.000 rodzin.Obwód kolonji JAGODA wynosi 154 kilometrów.

-2-

Wysokość nad poziomem morza.

Teren   kolonji  JAGODA  jest  falisty.    Wzniesienie nad poziomem morza nie jest jednakowe na całym te­renie.   Część północna jest wyższa i dosięga 700 mtr., obniżając się następnie w kierunku południowym.  Nad rzeką Iguassu spada do 460 mtr. Położenie takie jest bardzo korzystne, gdyż nie  sprzyja  rozwojowi  chorób ludzi i zwierząt domowych.   Niema gwałtownych zmian temperatury jak naokoło Kurytyby i  Lapy, a znów jest wolne od nadmiernych upałów, sprzyjających rozwojowi chorób trapiących mieszkańców  i  ich  dobytek, jak to ma   miejsce   w   nizinnych   okolicach   Parany    i   nad morzem.

Klimat  i  temperatura.

Klimat na terenach kolonizacyjnych jest ciepły nad rzeką Iguassu, a umiarkowany w miarę posuwania się na północ. Temperatura nie jesi zbyt wysoka, ani też zbyt niska. Przeciętna roczna wynosi około 19 stopni Celsjusza. W lecie termometr podnosi się nieco ponad 30 stopni, a w zimie spada do 6 stopni poniżej zera w najzimniejsze poranki. Jak widzimy, temperatura na kolonji JAGODA sprzyja uprawie zbóż europejskich, jak również i ziemiopłodów, udających się w krajach o ciepłym klimacie.

Sieć rzeczna.

Kolonja JAGODA obfituje w rzeki. Spotykamy tam bar­dzo wielkie rzeki, jak np. Iguassu, przepływającą wzdłuż  granicy  południowej kolonji,  która  mierzy  w   tamtych stronach do 600 mtr. szerokości, a głębokość jej wynosi od 35 do 40 mtr. w miejscach najgłębszych.

-3-

Dalej przez teren kolonji przepływają, w poprzek, z północy na południe następujące rzeki: Cobras, Campo Novo, Tres Palmeiras, Guarany i inne wpadające do Iguassu. Liczne strumienie i mniejsze rzeczki przecinają w różnych kierunkach obszar kolonji, co ułatwia za­opatrzenie prawie każdego gospodarstwa w odpowiednią ilość niezbędnej wody. Spora ilość wodospadów więk­szych i mniejszych ułatwi w przyszłości rozwój prze­mysłu. Rzeki są bystre i wody odpływają szybko, są zdrowe, przydatne do pojenia dobytku.

Układ górski.

Cały obszar jest falisty, co ułatwia odpływ nad­miaru wód, tak że nie tworzą się ani bagniska ani żyły zaskórne, utrudniające uprawę roślin. W dorzeczu Cobras i Guarany zwiększa się falistość terenu, nie tyle jednak by przeszkadzała mechanicznej uprawie ziemi. Prawie cały teren kolonji, po wylesieniu, nadaje się do uprawy pługiem.

Drzewostan.

Na obszarze kolonji rosną następujące drzewa leśne:

a)                drzewa twarde :  guajuvira, cabriuva, ipe, can-
jarana, acoiła-cava!o, peroba, angico, itp.

b)               drzewa miękkie:   pinjory, cedry, pau-cortica,
figueira, palmy, palmity.

c)                drzewa lecznicze: herva-matte, angico,  sassafraz, pasto de anta.

d)               dzikie owoce:   guaviroba,  jaboticabeira, cerejeira,  pitangueira,  jaracatia,  jeriva,   pinjor, anona (araticum), ingazeiro.

-4-

e)   podszycie   leśne:   taquara,   jaquarassú,   putinga, xaxim de espinho, cresciuma, unha-pindá, filodendrony, cipó.

Zwierzostan.

Zwierzyna dzika nieliczna, lecz dla amatorów znajdę się zawsze tapiry (anty), kapivary, tygrysy, jaguafirica, guara, tatefy, dzikie świnie, sarny itd. Lasy i zarośla obfituję w ptaki, jak: jacu, macuco, jacutinga, dzikie kaczki, uru, inhambu-guassu, a nad rzekami jest bardzo wiele ptactwa wodnego. Rzeki obfituję w ryby, z któ­rych wymienimy: suruvi, saicanga, piava, boccudo, pintado, jau, płotki.

Gatunek ziemi.

Ziemie nowej kolonji JAGODA, należy do bardzo urodzajnych. Sę to czerwone gliny z silne domieszką próchnicy. Łatwe do uprawy, nie zsychaję się zbytecz­nie, w miarę przepuszczalne i zasobne w komplet skład­ników chemicznych, potrzebnych do bujnego rozwoju roślin uprawnych. Mało spotyka się tam ziemi bagien­nej, znanej z ciemnej barwy, urodzajnej tylko po należytem wyrobieniu i odkwaszeniu. Wogóle ziemie JAGODY należy zaliczyć do ziem pierwszej klasy. Każdy do­świadczony rolnik może się o fem przekonać ze spisu drzew, które tam rosnę i podszycia leśnego. Ziemie ie nadaję się do uprawy wszelkich zbóż i roślin europej­skich, jak: pszenica, żyto, owies, jęczmień, gryka, proso, groch, len, rośliny okopowe - ziemniaki, buraki itd.,

-5-

jak również płody ciepłych krajów: kukurydza, ryż, bawełna, tytuń, chmiel, trzcina cukrowa, fiżon, mandioka, słodkie bataty, amendoim (orzeszki ziemne), rycynus, lucerna itd. Drzewa owocowe, jak: pomarańcze, mandarynki, śliwki, gruszki, brzoskwinie, figi, udaję się bardzo dobrze. Rodzą się także ananasy, banany, winogrona i inne.

Dla pszczelarzy są doskonałe warunki, gdyż w oko­licy jest dużo lasu i kwiatów.

KUKURYDZA.  Z kwarty kukurydzy zbiera się przeciętnie 40 worków (2400 klg.}, a że ziemie są tam świeże, piele się pole raz do zbiorów. W okolicach kolonji osadnicy sadza bardzo dużo kukurydzy, kfftra zawsze m-j zbyt," ponieważ hodowla trzody chlewnej jest bardzo rozwinięta i przynosi poważne dochody osadnikom.

PSZENICA. Na kolonji JAGODA pszenica udaje się świetnie, a uprawa tejże nie nastręcza wiele trud­ności, gdyż kamieni jest stosunkowo niewiele, tak że prawie na całej kolonji ziemia nadaje się do uprawy zwykłym pługiem. Z kwarty pszenicy, wsianej na próbę w gospodarstwie rolnem w pobliżu osiedla głównego w kolonji — zebrano 10 worków (600 kig.).

RYŻ. Parańska Spółka specjalnie interesuje się uprawa ryżu na kolonji JAGODA, gdyż tam udaje się znakomicie, a jest od dłuższego czasu produktem po­szukiwanym na rynku i wysoko cenionym. Dotychcza­sowe wyniki uprawy tej rośliny we własnym gospodar­stwie spółki, wydały rezultaty bardzo zachęcające, ° czem może się przekonać naocznie każdy zwiedza­jący kolonję.

-6-

TYTUŃ. Ziemie na kolonji JAGODA nadaję się doskonale na plantację lytuniu najlepszego gatunku. Tytuń tam wyhodowany dorównywa najlepszym gatun­kom pochodzącym z Rio Grandę dtół^ul i Bahia, Tak samo jak ryż, produkcję wyborowego tamtejszego tytuniu osadnicy będą mogli przeznaczyć na eksport.

LUCERNA (alfafa) — rośnie bez nawozu prez 8 lat i co miesiąc daje dwa zbiory.

TRZCINA CUKROWA — udaje się nad brzegami rzek i może być w przyszłości źródłem poważnych do­chodów dla osadników. Z alkra (24.200 m²) trzciny cukrowej produkuje się do 2.000 litrów czystej wódki (21 °).

 BAWEŁNA, udaje  się   również    na    kolonji

JAGODA i z czasem może się stać najważniejszym produktem osadników tamtejszych. Próbne zasiewy na gospodarstwie wzorowem wydały plon pierwszorzędny typu 28.

Len, fiżon, mandioka i inne płody udają się dosko­nale i "lepiej niż w innych stronach, ponieważ niema mrówek, klimat jest łagodny a ziemia bardzo żyzna.

Dla łagodności klimatu i urodzajności ziemi,  otwiera się szerokie pole także dla hodowców bydła rogatego, trzody chlewnej, koni, owiec, a także są znaczne widoki na hodowlę ptactwa domowego wszel­kiego gatunku.

Bgiskość polskich kolonji.

Następujące polskie osady i kolonje leżę w po­bliżu kolonji JAGODA: Laranjeiras (64 kim.), Amola Faca (92 kim.), Catanduvas (90 kim.), Virmond (74 kim.). Oprócz tego znajdują się w tamtych okolicach pojedyńczo rozsiadle rodziny polskie, zwabione łatwością, życia, wygodę położenia terenów, widokami na przy­szły rozwój gospodarczy tamtych stron i żyznością, gruntów.

-7-

Kolonja JAGODA przez dobór osadników oraz własne urządzenia kulturalno-oświatowe i gospodarcze będzie stanowiła ośrodek polskości w tamtejszym rejo­nie, z zadaniem promieniowania na bliższe i dalsze okolice.

Komunikacje.

Ośrodek kolonji jest oddalony o 40 klm. od traktu stanowego, idącego do Foz do Iguassú, o 64 klm. od osady Laranjeiras, o 184 kim. od Guarapuavy, i około
270 klm. od Ujścia Iguassú. Do granicy Argentyny jest około150 klm. W osadzie Laranjeiras jest agencja pocztowa, telegraf, lotnisko wojskowe. Komunikacja
lotnicza między Kurytybą a Laranjeiras i Foz do Iguassú, odbywa się regularnie raz na tydzień.          

Wszystkie powyższe miejscowości są dzisiaj już poważnymi punktami zbytu, a w przyszłości, gdy zosta­ną wykonane projektowane linje kolejowe do Guarapuavy i na zachód Stanu, staną się ośrodkami handlu i przemysłu, wpływając znacznie na podniesienie się wartości pojedynczych gospodarstw. Kolej do Guara-puawy zostanie wykończona do roku 1939, a obecnie jest już zbudowana linja od Riosinho (koło Iraty) na przestrzenj 40 klm. i oddana do użytku.

Dojazd do naszej kolonji najłatwiejszy przez Ponta Grossę, skąd autobusem, z hotelu p. Bukowskiego, przy placu Barão de Guarauna  do  Guarapuavy  (autobusem cena biletu wynosi 35$000 od osoby).

-8-

 Z tego miasta do Laranjeiras niema na razie stałej komunikacji samochodowej, ale trafiają się często kaminjony, a pra­wie zawsze są wozy.

Polecamy, w Guarapuawie hotel p. Feliksa Lechowicza (Pensão Felix), skąd o okazję do" Laranjeiras jest łatwo.

Z Laranjeiras do naszej kolonji można dojechać wozem lub konno.

Koloniści ze stanów południowych (Sta. Catharina i Rio Grande do Sul), mogą jechać konno lub wozem przez Palmas, Mangueirinha, Sta. Maria do traktu głów­nego, a tym traktem do Laranjeiras.

Miasteczko JAGODA.

Siedzibą Administracji kolonji mieści się w mias­teczku JAGODA, które zostało rozplanowane na działki o wymiarach 25 x 50 mtr.

Miasteczko JAGODA położone jest między rzekami Campo Novo i Perdido.

Zarezerwowano działki pod kościół, szkołę i szpital.

Cena jednego lotu wynosi 300$000, o wymiarze 25 x 50 mtr.

W najbliższej przyszłości miasteczko JAGODA po­siadać będzie oświetlenie elektryczne.

Wokoło miasteczka zostały rozplanowane szakry 5-cio hektarowe (2 alkry), których cena wynosi 600$000.

W miasteczku JAGODA znajduję się: magazyn Spółki naszej, apteczka, małe ambulatorium itd.

-9-

Administracja  kolonji.

Z ramienia Parańskiej Spółki, na kolonji działa jej kierownik, którego obowiązkiem jest: służyć osad­nikowi radą i pomocą, oraz pośredniczyć we wszystkich sprawach związanych z kolonizacją. Kierownik kolonji i przydzielony mu personel, działają w myśl instrukcji otrzymanych od Administracji Spółki.

Po przybyciu na kolonję osadnik i jego rodzina otrzymują mieszkanie na przeciąg 10 dni, w budynku wyznaczonym mu przez Kierownika Kolonji. Do czasu uruchomienia przez czynniki rządowe agencji pocztowej, wszelkie sprawy wchodzące w zakres tego rodzaju agencji, załatwiać będzie biuro Administracji kolonji,

Magazyn.

Zbyt na produkty kolonjalne jest zapewniony. Osad­nik sprzedaje ziemiopłody bezpośrednio i z wolnej ręki, a dzięki żyzności ziemi i taniości produkcji, w krótkim czasie dochodzi do dobrobytu.

Na kolonji znajduje się magazyn Spółki, w którym można nabyć prawie wszystko. Cennik towarów jest zatwierdzany co miesiąc przez Kierownika Kolonji i wywie­szony w miejscu widocznem i dostępnem dla wszystkich.

Gospodarstwo wzorowe.

Kolonja JAGODA posiada gospodarstwo wzorowe, pod kierownictwem dyplomowanego agronoma, gdzie można nabyć nasiona i inwentarz żywy.

-10-

Tartak.

Został już uruchomiony tartak na naszej Kolonji, w którym możnanabyć deski i kantówkę na dommieszkalny i zabudowania gospodarskie. W najbliższym czasie zostaną pobudowane na kolonji JAGODA: młyn, cegielnia, łuszczarnia ryżu itd.

Została już założona apteczka, na naszej kolonji, w której udziela się pomocy w nagłych wypadkach, stosuje się surowice, szczepionki i opatruje rany.

Fabryka wyrobów mięsnych.

W najbliższym czasie zostanie uruchomiona fabryka wyrobów mięsnych i wyroby te będę przeznaczone na wywóz. Również zostanie założona fabryka olejów jadalnych.

Szkoła dla dzieci osadników, w pierwszym okresie, mieścić się będzie w budynku Administracji kolonji. W tymże budynku mieścić się będzie czytelnia, świet­lica, radio i kino. Spółka przeznaczy darmo 5 hekta­rów ziemi pod budynek szkolny, boisko sportowe, a także działkę ziemi w miasteczku pod kościół.

W razie powstania na kolonji zrzeszenia gospo­darczego lub oświatowego rolników, Parańska Spółka będzie udzielała pomocy.

-11-

Warunki sprzedaży ziemi.

Cena działki ziemi 10 alkrów (25 hektarów) wy­nosi od 1:000$000 do l:800$000 za gotówkę lub na spłaty, w zależności od jakości ziemi, jej położenia itp. Przy kupnie na raty, nabywca wpłaca 30 % od ceny działki. Resztę należności rozkłada się na 4 równe raty, płatne w czterech latach od daty nabycia działki.

W wypadku uiszczenia wpłat przed terminem, od­licza się procenty.

Kupujący mogą zamawiać, przy kupnie, inne działki przyległe do ich posiadłości.

Przy kupnie ziemi za gotówkę, lub po wpłaceniu ostatniej raty, osadnik przyjmuje tytuł bezsprzecznej własności (Escriptura) niezwłoczne, za który Parańska Spółka odpowiada w każdej chwili.

Kto powinien kupować działki na kolonji JAGODA?

Podobnie jak niegdyś w Ameryce Północnej, roz­poczęło się w ostatnich czasach w Paranie osadnictwo na większą skalę w kierunku zachodnim. Tereny, które tam rząd Stanów Zjednoczonych oddawał kolonistom za półdarmo, osiągnęły wkrótce wysoką wartość, a dzi­siejsi ich właściciele, potomkowie owych pierwszych osadników, żyją w komforcie i dobrobycie. To samo będzie i tutaj, bo warunki są zupełnie podobne.

Szczególnie otwiera się tu szerokie pole działania dla rolników przedsiębiorczych a postępowych, którzy się nie zasklepiają w wyłącznej uprawie kukurydzy, czarnej fasoli i kartofli, a chcą się zabrać do uprawy produktów   wysokowartościowych, jak:  bawełna,   ryż,

-12-

trzcina cukrowa, tytuń, owoce szlachetne i wiele innych, do których się tutejsza gleba i klimat zupełnie nadają.

Wobec niezwykle wysokich cen tłuszczu i mięsa wieprzowego, stała się obecnie hodowla nierogacizny interesem prawdziwie złotodajnym, tembardziej, że Parańska Spółka zakłada na miejscu fabrykę tłuszczu i wędlin, gdzie kolonista każdej chwili może spieniężyć swój przychówek bez jakiegokolwiek ryzyka i straty czasu.

Z tego wiarogodnego opisu naszych ziem, każdy może wywnioskować, że powinni osiedlać się na kołonji JAGODA młodzi ludzie, pełni energji i ochoty do pracy, gdzie z bardzo niewielkim kapitałem będą mogli dojść do, dobrobytu, a ze zwiększaniem się corocznie wartości ziemi i do pięknego majateczku. Wprawdzie ceny produktów nie są tak wysokie jak pod wielkiemi mias­tami, lecz nigdzie nie można nabyć tak korzystnie uro­dzajnej ziemi i nigdzie, wohec bogactw przyrodzonych, życie nie będzie tak łatwo jak na kolonji JAGODA. Wszelka produkcja tania, bo bez nawożenia, uprawy i bez pielenia, otrzymuje się bardzo wysokie zbiory. Dla pragnących założyć wielkie warsztaty rolniczo-przemysłowe, jest również nadzwyczajna sposobność nabycia kilku lub kilkunastu alkrów ziemi po cenie niezwykle przystępnej.

Przezorny kolonista powinien zapewnić

Dobrobyt swoim dzieciom, kupując każdemu działkę ziemi na kolonji Jagoda.